RNP/Sm – ге антиденелер
Anti RNP – бөліп алынатын ядролық антигендерге – рибонуклеопротеиндерге (RNP) аутоантидене болып табылады. RNP-ге антидене жүйелі қызыл ноқтаны (ЖҚН) және дәнекер ұлпасының аралас ауруларын диагностикалауға арналған. Бұл антиденелер антинуклеарлы антидене (ANA) тобына жатады. ANA — бұл жасуша ядросындағы белгілі құрылымдарды байланыстыруға және бұзуға қабілетті аутоантиденелер класы.
RNP-ге және RNP/Sm кешеніне антиденелер дәнекер ұлпасының аралас аурулары (ДҰАА) мен ЖҚН байланысты. Айқаспалы синдром (Overlapsyndrome) – бұл ЖҚН, үдемелі жүйелік склеродермия (ҮЖС), дермато/полимозит (ДМ/ПМ), ревматоидты артрит (РА) және Шегрен синдромы кезінде тән симптомдармен сипатталатын әртүрлі аутоиммундық қабыну ауруларын біріктіру үшін жасалған жалпы термин. Дәнекер ұлпасының аралас аурулары (MCTD, ДҰАА, Шарп синдромы) - арнайы клиникалық белгілері үшін тән әртүрлі арнайылықта антиденелердің және HLA-антигендерге тән фенотипі (яғни, DR2 және DR4) бар түбегейлі зерттелген айқаспалы синдром. ДҰАА шеткі клиникалық көрінісі – бұл Рейно феномені, оған тән арнайы симптом қол мен саусақтардың тамырлық ісінуі болып табылады. Бұдан басқа, науқастар артритпен сырқаттанады. ДҰАА науқастардан жиі әртүрлі айқаспалы дәнекер ұлпалық аурулардың симптомдары анықталып жатады. Алайда, олар барлық науқастарда көріне бермейді. ДҰАА серологиялық U1-snRNP сплайсинг кешеннің 70 кДа нәруызына қарсы аутоантиденелердің анықталуымен сипатталады. ДҰАА бар 100% науқастарда анти-RNP-70 аутоантиденелердің титрі жоғары болады. Антиядролық антиденелердің саналуанды антидене ішінде тек анти-RNP-70 антиденесі анықталған науқастарда ДҰАА классикалық клиникалық көріністері болады. Мұндай науқастардан қосымша ЖҚН тән антиденелер (мысалы: анти-dsDNA, анти-Sm, антигистондық) жиі табылады. Бұл жағдайда классикалық дәнекер ұлпасының аралас ауруларында ЖҚН дамиды. U1-snRNP молекуласы (мұның қызметі — сплайсинг пре-мРНК) классикалық RNP антигендері бар уридинге бай РНҚ кешенінен, яғни 70 kDa нәруызынан, протеин А (33 kDa) және протеин С (22 kDa) тұрады. Сондай-ақ бұл РНҚ-мен арнайы Sm-нәруызы байланысқан. Анти-Sm антидене – ЖҚН маркерінің айырықша белгісі.